Miłość często nie wybiera i znajduje nas w najmniej oczekiwanych okolicznościach, czasem łącząc osoby z różnych krajów i kultur. Jeśli planujesz ślub z obcokrajowcem w Polsce, oprócz radości i planowania samej uroczystości, czeka Was również zmierzenie się z pewnymi formalnościami prawnymi. Aby ten proces przebiegł jak najsprawniej, warto wiedzieć, jakie dokumenty będą potrzebne i jakie kroki należy podjąć.
Wstęp: Miłość nie zna granic, ale prawo tak – przygotuj się na formalności
Zawarcie małżeństwa w Polsce, gdy jedna ze stron jest cudzoziemcem, wymaga zgromadzenia dodatkowych dokumentów i dopełnienia specyficznych procedur. Polskie prawo musi mieć pewność, że obie strony mogą legalnie zawrzeć związek małżeński, zarówno według prawa polskiego, jak i prawa kraju pochodzenia przyszłego małżonka-cudzoziemca. Przygotowanie się z wyprzedzeniem pozwoli uniknąć stresu i opóźnień.
Gdzie wziąć ślub? Skupiamy się na ceremonii w Polsce
Ten artykuł koncentruje się na formalnościach związanych z zawarciem małżeństwa przed kierownikiem Urzędu Stanu Cywilnego (USC) w Polsce. Oczywiście możliwe jest również zawarcie ślubu za granicą (np. w polskim konsulacie lub według prawa innego państwa), ale te procedury rządzą się innymi prawami.
Kluczowy dokument dla cudzoziemca: Zaświadczenie o zdolności prawnej
Najważniejszym dokumentem, który musi przedstawić cudzoziemiec zamierzający wziąć ślub w Polsce, jest zaświadczenie stwierdzające, że zgodnie z prawem swojego kraju pochodzenia może zawrzeć małżeństwo (zaświadczenie o zdolności prawnej do zawarcia małżeństwa).
Czym jest to zaświadczenie i skąd je wziąć?
Dokument ten potwierdza, że według prawa obowiązującego w kraju obywatelstwa cudzoziemca, nie ma żadnych przeszkód do zawarcia przez niego małżeństwa (np. nie pozostaje on w innym związku małżeńskim, osiągnął wymagany wiek). Zazwyczaj zaświadczenie takie wydają odpowiednie urzędy w kraju pochodzenia cudzoziemca lub jego ambasada/konsulat w Polsce.
Co jeśli uzyskanie zaświadczenia jest niemożliwe?
Niestety, nie wszystkie kraje wydają tego typu dokumenty. Czasem uzyskanie go wiąże się z nieproporcjonalnie dużymi trudnościami, jest bardzo kosztowne, czasochłonne lub wręcz niemożliwe z przyczyn politycznych czy biurokratycznych. Co w takiej sytuacji?
Plan B: Zwolnienie przez sąd z obowiązku złożenia zaświadczenia
Jeśli cudzoziemiec napotyka na trudne do przezwyciężenia przeszkody w uzyskaniu zaświadczenia o zdolności prawnej, polskie prawo przewiduje rozwiązanie. Można wystąpić do polskiego sądu rodzinnego (właściwego dla miejsca zamieszkania wnioskodawcy) z wnioskiem o zwolnienie z obowiązku przedłożenia tego dokumentu.
Sąd, po przeprowadzeniu postępowania, bada, czy nie istnieją żadne przeszkody do zawarcia małżeństwa według prawa polskiego (np. pokrewieństwo, wiek, pozostawanie w innym małżeństwie). Jeśli sąd stwierdzi, że małżeństwo może zostać zawarte, wyda postanowienie zwalniające z obowiązku złożenia zaświadczenia. Prawomocne postanowienie sądu zastępuje wymagany dokument w USC.
Niezbędne dokumenty w Urzędzie Stanu Cywilnego (USC)
Planując wizytę w USC w celu ustalenia terminu ślubu i złożenia dokumentów, przygotujcie:
Dokumenty dla obywatela Polski:
- Dokument tożsamości (dowód osobisty).
- Odpis skrócony aktu urodzenia (zazwyczaj USC pobiera go samodzielnie z systemu, ale warto się upewnić).
- Osoby rozwiedzione: odpis skrócony aktu małżeństwa z adnotacją o rozwodzie lub prawomocny wyrok sądu.
- Wdowcy/wdowy: odpis skrócony aktu zgonu współmałżonka.
Dokumenty dla cudzoziemca:
- Dokument tożsamości (ważny paszport).
- Odpis aktu urodzenia (oryginał wraz z tłumaczeniem przysięgłym na język polski).
- Wspomniane zaświadczenie o zdolności prawnej do zawarcia małżeństwa (oryginał wraz z tłumaczeniem przysięgłym) LUB prawomocne postanowienie sądu zwalniające z obowiązku jego złożenia.
- Warto mieć przy sobie dokument potwierdzający legalny pobyt w Polsce.
Uwaga: Sprawdźcie terminy ważności dokumentów (np. odpisy aktów stanu cywilnego są często ważne przez 6 miesięcy od daty wydania). Wymagania mogą się nieznacznie różnić między urzędami – warto zadzwonić i dopytać.
Tłumaczenia przysięgłe – nie zapomnij!
Wszystkie dokumenty sporządzone w języku obcym muszą być przetłumaczone na język polski przez tłumacza przysięgłego wpisanego na listę Ministerstwa Sprawiedliwości.
Planowanie to podstawa – zacznijcie wcześnie!
Gromadzenie dokumentów z zagranicy, ewentualne postępowanie sądowe o zwolnienie z obowiązku złożenia zaświadczenia oraz tłumaczenia – wszystko to zajmuje czas. Rozpocznijcie przygotowania co najmniej kilka miesięcy przed planowaną datą ślubu.
Historia Kasi i Davida: Droga przez sąd do szczęścia
Kasia, Polka, i David, obywatel USA, postanowili pobrać się w Polsce. Okazało się, że uzyskanie jednego, ogólnokrajowego zaświadczenia o zdolności prawnej w USA jest bardzo trudne, gdyż przepisy różnią się w zależności od stanu. Ambasada USA w Polsce również nie wydaje takich dokumentów w formie wymaganej przez polski USC. „Byliśmy załamani,” mówi Kasia. „Na szczęście dowiedzieliśmy się o możliwości zwolnienia przez sąd. Z pomocą prawnika złożyliśmy wniosek, przedstawiliśmy dokumenty z USA potwierdzające stan cywilny Davida. Sąd po kilku tygodniach wydał zgodę. Mogliśmy wreszcie ustalić datę ślubu w USC!”
Sama ceremonia i co dalej?
Pamiętajcie o ustaleniu daty ślubu w USC z odpowiednim wyprzedzeniem. Będziecie potrzebować dwóch pełnoletnich świadków z dokumentami tożsamości. Jeśli jedno z Was (lub świadek) nie mówi płynnie po polsku, konieczna będzie obecność tłumacza przysięgłego podczas ceremonii.
Po ślubie małżeństwo zostanie zarejestrowane w polskim rejestrze stanu cywilnego. Pamiętajcie, że zawarcie małżeństwa z obywatelem Polski nie nadaje automatycznie obywatelstwa ani prawa stałego pobytu, ale stanowi ważną podstawę do ubiegania się o zezwolenie na pobyt czasowy dla małżonka-cudzoziemca.
Podsumowanie i profesjonalne wsparcie
Ślub z cudzoziemcem w Polsce to piękne wydarzenie, które wymaga jednak dobrego przygotowania formalnego. Kluczowe jest zgromadzenie odpowiednich dokumentów, w tym przede wszystkim zaświadczenia o zdolności prawnej cudzoziemca lub uzyskanie zwolnienia sądowego.
Jeśli napotykacie trudności w uzyskaniu wymaganego zaświadczenia, potrzebujecie pomocy w przygotowaniu wniosku do sądu o zwolnienie z tego obowiązku, lub macie inne pytania prawne związane z zawarciem małżeństwa z obcokrajowcem – skontaktujcie się z naszą kancelarią. Pomożemy Wam sprawnie przejść przez procedury prawne.
