Zatrudnienie cudzoziemca spoza Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego czy Szwajcarii wiąże się zazwyczaj z koniecznością uzyskania dla niego zezwolenia na pracę. Jednym z kluczowych elementów standardowej procedury ubiegania się o najpopularniejsze zezwolenie typu A jest dołączenie do wniosku informacji starosty o braku możliwości zaspokojenia potrzeb kadrowych pracodawcy w oparciu o lokalny rynek pracy. Procedura ta, zwana potocznie testem rynku pracy, ma na celu ochronę miejsc pracy dla obywateli Polski i UE. Jednak jej przeprowadzenie wydłuża cały proces o co najmniej 14-21 dni. Na szczęście polskie prawo przewiduje sytuacje, w których uzyskanie tej opinii nie jest konieczne. Kiedy można pominąć test rynku pracy?
Czym Jest Informacja Starosty i Dlaczego Jest Wymagana?
Standardowo, zanim jako pracodawca złożysz wniosek o zezwolenie na pracę typu A do wojewody, musisz zgłosić ofertę pracy do właściwego Powiatowego Urzędu Pracy (PUP). PUP sprawdza, czy w rejestrach osób bezrobotnych i poszukujących pracy nie ma kandydatów spełniająjących Twoje wymagania. Jeśli odpowiedni kandydaci z lokalnego rynku się nie znajdą (lub rekrutacja przeprowadzona przez PUP nie przyniesie rezultatu), starosta wydaje stosowną informację. Dopiero z tą informacją możesz skutecznie ubiegać się o zezwolenie na pracę dla cudzoziemca.
Zwolnienie z Testu Rynku Pracy – Kiedy Nie Potrzebujesz Opinii Starosty?
Istnieje kilka sytuacji, w których pracodawca jest zwolniony z obowiązku dołączania informacji starosty do wniosku o zezwolenie na pracę typu A. Najważniejsze z nich to:
1. Zawody Deficytowe – Listy Wojewodów:
- Co to jest? Najważniejszy i najczęściej stosowany wyjątek. Każdy wojewoda, co roku, w drodze rozporządzenia, określa listę zawodów, w których na terenie danego województwa stwierdza się znaczące braki kadrowe. Są to tzw. zawody deficytowe.
- Jak działa? Jeśli stanowisko, na które chcesz zatrudnić cudzoziemca, znajduje się na aktualnej liście zawodów deficytowych opublikowanej przez wojewodę właściwego dla miejsca wykonywania pracy, jesteś zwolniony z obowiązku przeprowadzania testu rynku pracy.
- Gdzie Szukać List? To kluczowe: nie ma jednej, ogólnopolskiej listy. Listy są regionalne i publikowane przez poszczególnych wojewodów. Znajdziesz je najczęściej na stronach internetowych Urzędów Wojewódzkich (w sekcjach dotyczących cudzoziemców, rynku pracy lub w Dziennikach Urzędowych Województw). Pamiętaj, aby sprawdzać listę obowiązującą w danym roku!
2. Powierzenie Pracy Obywatelowi Określonego Kraju (np. Ukraina):
- Przepisy szczególne mogą zwalniać z obowiązku uzyskania informacji starosty przy ubieganiu się o zezwolenie na pracę (np. typu A) dla obywateli konkretnych państw. Obecnie dotyczy to przede wszystkim obywateli Ukrainy – co do zasady, wnioskując o standardowe zezwolenie na pracę dla Ukraińca, nie musisz dołączać informacji starosty. Ułatwia to procedurę uzyskania zezwolenia, jeśli z jakiegoś powodu nie stosuje się jeszcze prostszej ścieżki powiadomienia przez praca.gov.pl (np. gdy Ukrainiec przebywał w Polsce przed 24.02.2022).
3. Inne Okoliczności:
- Kontynuacja pracy: Gdy cudzoziemiec kontynuuje pracę u tego samego pracodawcy na tym samym stanowisku (np. wniosek o przedłużenie zezwolenia).
- Określony staż pobytu: W niektórych przypadkach, jeśli cudzoziemiec przebywał legalnie w Polsce przez określony czas przed złożeniem wniosku.
- Zawody lub stanowiska specyficzne: Np. lekarze i lekarze dentyści po stażu, pełnomocnicy przedsiębiorców zagranicznych, członkowie zarządów pod pewnymi warunkami, piloci, trenerzy sportowi.
- Posiadanie zezwolenia na pracę u innego pracodawcy: W niektórych sytuacjach, jeśli cudzoziemiec miał już zezwolenie na pracę przez określony czas.
Uwaga: Kategorie te mają charakter bardziej szczegółowy i zawsze należy dokładnie weryfikować, czy spełnione są wszystkie warunki ustawowe.
Jak Sprawdzić, Czy Zawód Jest na Liście Deficytowej? Krok po Kroku
- Określ województwo: W którym województwie cudzoziemiec będzie fizycznie wykonywał pracę?
- Znajdź stronę Urzędu Wojewódzkiego: Wejdź na oficjalną stronę internetową Urzędu Wojewódzkiego dla tego województwa.
- Wyszukaj informacji: Poszukaj zakładek typu „Cudzoziemcy”, „Rynek Pracy”, „Zezwolenia na pracę” lub „Akty prawne / Rozporządzenia Wojewody”.
- Znajdź rozporządzenie: Odszukaj najnowsze rozporządzenie Wojewody w sprawie kryteriów wydawania zezwoleń na pracę cudzoziemców na terenie województwa X. Zazwyczaj jest ono wydawane raz w roku i zawiera listę zawodów zwolnionych z obowiązku uzyskania informacji starosty.
- Sprawdź listę: Dokładnie przeczytaj listę (często w formie załącznika do rozporządzenia). Sprawdź, czy nazwa stanowiska, na które planujesz zatrudnić pracownika, i/lub jego kod zawodu (zgodny z klasyfikacją zawodów i specjalności) znajduje się na tej liście. Nazewnictwo musi być precyzyjne.
- Zwróć uwagę na datę: Upewnij się, że korzystasz z rozporządzenia obowiązującego w bieżącym roku.
Korzyści ze Zwolnienia z Testu Rynku Pracy
Jeśli stanowisko, na które rekrutujesz, kwalifikuje się do zwolnienia z testu rynku pracy, zyskujesz:
- Oszczędność czasu: Unikasz procedury w PUP trwającej od 14 do 21 dni (a czasem dłużej).
- Uproszczenie formalności: Składasz mniej dokumentów do wojewody.
- Przyspieszenie procesu: Cała procedura uzyskania zezwolenia na pracę może być znacząco krótsza.
Scenariusz: Zatrudnienie Pielęgniarki (Zawód Deficytowy)
Szpital w województwie łódzkim chce zatrudnić wykwalifikowaną pielęgniarkę spoza UE. Dział kadr sprawdza najnowsze rozporządzenie Wojewody Łódzkiego. Okazuje się, że zawód „pielęgniarka” znajduje się na liście zawodów deficytowych dla tego województwa.
Dzięki temu, składając wniosek o zezwolenie na pracę typu A dla tej pielęgniarki do Łódzkiego Urzędu Wojewódzkiego, szpital nie musi dołączać informacji starosty. Wystarczy, że we wniosku powoła się na fakt, że zawód ten jest wymieniony w obowiązującym rozporządzeniu wojewody jako zwolniony z tego wymogu. Cały proces uzyskania zezwolenia przebiega szybciej. (Oczywiście, pielęgniarka nadal musi spełniać inne wymogi, np. dotyczące uznania kwalifikacji i prawa wykonywania zawodu w Polsce oraz posiadać legalny tytuł pobytowy).
Potrzebujesz Pomocy w Weryfikacji lub Procedurze?
Sprawdzanie wojewódzkich list zawodów deficytowych i interpretacja przepisów dotyczących zwolnień może być czasochłonne. Nasza kancelaria oferuje wsparcie:
- Pomagamy zweryfikować, czy stanowisko w Twojej firmie i danym województwie kwalifikuje się do zwolnienia z testu rynku pracy.
- Asystujemy w przygotowaniu i złożeniu wniosku o zezwolenie na pracę, prawidłowo uzasadniając zwolnienie z obowiązku dołączenia informacji starosty.
- Prowadzimy kompleksowo procedurę uzyskania zezwolenia na pracę, również w sytuacjach, gdy test rynku pracy jest wymagany.
Możliwość pominięcia testu rynku pracy to znaczące ułatwienie w procesie zatrudniania cudzoziemców. Kluczowe jest jednak dokładne sprawdzenie aktualnych, regionalnych przepisów. Skontaktuj się z nami, jeśli potrzebujesz wsparcia w tym zakresie.
(Pamiętaj, że listy zawodów deficytowych są ustalane przez wojewodów i obowiązują tylko na terenie danego województwa. Zmieniają się one co roku. Informacje w artykule są ogólne i nie stanowią porady prawnej. Zawsze weryfikuj stan prawny w oficjalnych źródłach.)

