Małżeństwo z obywatelem Polski to dla wielu cudzoziemców ważny krok nie tylko w życiu osobistym, ale także na drodze do pełniejszej integracji z polskim społeczeństwem. Jednym z celów staje się często uzyskanie polskiego obywatelstwa. Choć sam ślub nie nadaje obywatelstwa automatycznie, może znacząco ułatwić jego zdobycie w trybie tzw. uznania za obywatela polskiego. Jakie warunki trzeba spełnić, jak wygląda procedura i czego można się spodziewać?
Wstęp: Małżeństwo jako droga do obywatelstwa – czy na pewno automatyczna?
Warto na wstępie rozwiać popularny mit: zawarcie małżeństwa z obywatelem Polski nie oznacza automatycznego otrzymania polskiego obywatelstwa. Stanowi jednak jedną z przesłanek, która może umożliwić cudzoziemcowi ubieganie się o nie w uproszczonej procedurze – poprzez uznanie za obywatela polskiego przez wojewodę. To inna ścieżka niż nadanie obywatelstwa przez Prezydenta RP, która ma charakter bardziej uznaniowy. Skupimy się tutaj na procedurze uznania.
Uznanie za obywatela polskiego – kluczowe wymagania dla małżonka
Aby wojewoda mógł uznać cudzoziemca za obywatela polskiego na podstawie małżeństwa z Polakiem/Polką, muszą być spełnione łącznie następujące warunki:
Czas trwania małżeństwa i pobytu w Polsce
- Cudzoziemiec pozostaje w związku małżeńskim z obywatelem Polski od co najmniej 3 lat.
- Cudzoziemiec przebywa w Polsce legalnie i nieprzerwanie przez co najmniej 2 lata bezpośrednio przed złożeniem wniosku.
Stabilny status pobytowy – warunek konieczny
Ten dwuletni okres legalnego i nieprzerwanego pobytu musi odbywać się na podstawie:
- zezwolenia na pobyt stały LUB
- zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej.
Uwaga: Zezwolenie na pobyt czasowy, nawet jeśli wydane na podstawie małżeństwa, zazwyczaj nie jest wystarczające, aby bezpośrednio ubiegać się o uznanie za obywatela. Najpierw trzeba uzyskać jeden z wyżej wymienionych statusów pobytowych (stały lub rezydenta długoterminowego UE).
Znajomość języka polskiego – poziom B1
Cudzoziemiec musi wykazać się znajomością języka polskiego potwierdzoną:
- urzędowym poświadczeniem znajomości języka na poziomie biegłości B1, wydanym przez Państwową Komisję ds. Poświadczania Znajomości Języka Polskiego jako Obcego, LUB
- świadectwem ukończenia szkoły w Polsce (np. szkoły podstawowej, średniej, studiów wyższych z językiem wykładowym polskim), LUB
- świadectwem ukończenia szkoły za granicą z wykładowym językiem polskim.
Inne ważne warunki (dochód, bezpieczeństwo)
- Posiadanie stabilnego i regularnego źródła dochodu w Polsce.
- Posiadanie tytułu prawnego do zajmowanego lokalu mieszkalnego (np. umowa najmu, akt własności).
- Cudzoziemiec nie może stanowić zagrożenia dla obronności lub bezpieczeństwa państwa ani ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego.
Proces składania wniosku – krok po kroku
Jeśli spełniasz powyższe warunki, możesz rozpocząć procedurę składania wniosku.
Gdzie złożyć wniosek?
Wniosek o uznanie za obywatela polskiego składa się do wojewody właściwego ze względu na miejsce zamieszkania cudzoziemcaw Polsce.
Jakie dokumenty przygotować?
Lista wymaganych dokumentów jest dość długa i może nieznacznie różnić się w zależności od województwa, ale zazwyczaj obejmuje:
- Wypełniony formularz wniosku o uznanie za obywatela polskiego.
- Aktualne fotografie biometryczne.
- Odpis skrócony aktu urodzenia (oryginał + ewentualne tłumaczenie przysięgłe).
- Odpis skrócony aktu małżeństwa wydany przez polski USC (aktualny).
- Kopia ważnego paszportu zagranicznego.
- Kopia karty pobytu (stałego lub rezydenta długoterminowego UE).
- Dokument potwierdzający znajomość języka polskiego (certyfikat B1 lub odpowiednie świadectwo szkolne).
- Dokumenty potwierdzające stabilne źródło dochodu (np. umowa o pracę, zaświadczenie o zarobkach, PIT).
- Dokumenty potwierdzające tytuł prawny do lokalu (np. umowa najmu, akt własności).
- Kopia dowodu osobistego lub paszportu małżonka – obywatela Polski.
- Oświadczenie małżonka o wyrażeniu zgody na udostępnienie jego danych osobowych.
- Dowód uiszczenia opłaty skarbowej.
Zawsze sprawdzaj aktualną listę dokumentów na stronie internetowej właściwego urzędu wojewódzkiego!
Czego się spodziewać po złożeniu wniosku?
Po złożeniu kompletnego wniosku rozpoczyna się postępowanie administracyjne.
Rozmowa kwalifikacyjna i weryfikacja
Wojewoda (lub upoważniony pracownik urzędu) prawdopodobnie przeprowadzi z Tobą rozmowę. Pytania mogą dotyczyć Twojego życia w Polsce, małżeństwa, znajomości języka, kultury, historii Polski, a także Twoich motywacji do uzyskania obywatelstwa. Czasem na rozmowę zapraszany jest również małżonek. Urząd zwróci się także do odpowiednich służb (Policji, ABW, Straży Granicznej) o informacje na Twój temat w kontekście bezpieczeństwa państwa.
Czas oczekiwania na decyzję
Postępowanie w sprawie uznania za obywatela polskiego może trwać od kilku miesięcy do ponad roku, w zależności od skomplikowania sprawy i obciążenia urzędu. Bądź cierpliwy/a.
Historia Johna: Spełnione marzenie o polskim paszporcie
John, Amerykanin, ożenił się z Polką 5 lat temu. Od 4 lat mieszkał w Polsce, początkowo na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy dla małżonka. „Wiedziałem, że chcę zostać tu na stałe i w przyszłości starać się o obywatelstwo,” opowiada. „Najpierw skupiłem się na uzyskaniu karty stałego pobytu, co udało się po 3 latach małżeństwa i pobytu. Równolegle intensywnie uczyłem się polskiego i zdałem egzamin na B1. Dopiero mając kartę stałego pobytu i certyfikat językowy, złożyłem wniosek o uznanie za obywatela. Proces trwał około 8 miesięcy, miałem rozmowę w urzędzie. Gdy dostałem pozytywną decyzję, czułem ogromną radość i dumę. To było ukoronowanie mojej drogi.”
Podsumowanie: Droga do obywatelstwa wymaga przygotowania
Uzyskanie polskiego obywatelstwa przez małżeństwo w trybie uznania jest możliwe, ale wymaga spełnienia konkretnych warunków dotyczących długości małżeństwa, stabilnego pobytu w Polsce (na podstawie karty stałego pobytu lub rezydenta długoterminowego UE) oraz znajomości języka polskiego. Proces wymaga cierpliwości i starannego przygotowania dokumentacji.
Masz pytania dotyczące wymagań lub procedury? Chcesz sprawdzić, czy kwalifikujesz się do złożenia wniosku? Potrzebujesz pomocy w skompletowaniu dokumentów lub przygotowaniu się do rozmowy? Skontaktuj się z naszą kancelarią. Pomożemy Ci przejść przez proces ubiegania się o polskie obywatelstwo.
